niedziela, 23 lipca 2017

Pisma literackie w altanie.




Na sobotnie popołudnie zafundowałem sobie przegląd prasy literackiej. Ogrodowa prasówka, coś w tym stylu. Wcześniej zapoznałem się z nowymi numerami,  "eleWatora" i "Toposu". W obu pismach zamieszczone są bardzo ciekawe artykuły, wśród nich,  w "eleWatorze", mój - dość obszerny szkic o "Poezji podmiejskiej". W Toposie natomiast, można znaleźć wiersz pt. Gromnica, dedykowany mojej skromnej osobie przez Jerzego Grupińskiego. Dzisiaj przewertowałem "Pegaz lubuski", "Gazetę Kulturalną" i czerwcowy numer "Akantu", w którym Grupiński opublikował recenzję mojej książki:  "Dzieci Norwida". 

Na sezon ogórkowy Andrzej Dębkowski wyszedł z równie ogórkowym tematem traktującym o doli artysty w kraju nad Wisłą i Odrą. Trudno nie pokusić się o komentarz, sam jestem podobnej proweniencji i mam podobne odczucia, z małą poprawką - dotycząca profesji każdego artysty. Tych, których spotykałem i spotykam, żyją z pracy zawodowej, artystami są na zasadzie talentu, i nie zadają pytania : "jak żyć" z tantiemów, nagród i honorariów. Zawsze tak było i tak będzie, tylko nieliczni czerpią dochody ze swojej twórczości, lub wytwarzanych dzieł. W tejże gazecie polecam esej pióra Andrzeja Waltera pt. "Zaginiony świat". Poeta i krytyk z Zabrza, podjął się ciekawej i udanej próby zdefiniowania sylwetki twórczej Marka Wawrzkiewicza, na tle politycznych i społecznych uwarunkowań, w jakich funkcjonowała powojenna literatura, ze szczególnym uwzględnieniem jego literackiej pozycji. Pozycji, która obecnie jest przedmiotem rozważań w nowych, obecnych warunkach, {takie spojrzenie po latach).  Trudno mi się nie zgodzić  z diagnozami Waltera, który zmierza do konkluzji, określenia tamtych czasów mianem "zaginionego świata"Jednak z drugiej strony, przedstawiciele tamtego świata jeszcze chodzą po tej ziemi. Inaczej wygląda obecnie ich kondycja moralna, w perspektywie lat? Moim zdaniem - wygląda korzystniej mimo wcześniejszych, niższych ocen. Polityczne uwarunkowania wpływające na ocenę postawy poety - są zmienne, tak jak zmienną jest polityka i świadomość społeczna. W tym punkcie zaczyna się moja polemika z Walterem, i jestem przekonany, że czas w przypadku Wawrzkiewicza, działa na Jego korzyść. Już nie te lata, i nie ta percepcja społeczna, wszyscy mają równe szanse w drodze na Parnas. A przeklęci, wyklęci - zawsze egzystowali w literaturze na lepszych, szczególnych prawach. Mimo, że w życiu prywatnym. najczęściej egzystowali na marginesie ( Rimbaud, Norwid, Babiński, Bursa, Rybowicz, Ratoń).

Wawrzkiewicz - niezwykle barwny poeta, ostatni z wielkich: (Gąsiorowski, Śliwonik, Grochowiak, Jerzyna, Waśkiewicz). Powtarzam to zawsze, że pomnik sławy lub niesławy, stawia poecie jego poezja, niekiedy po czasie, niekiedy przedwcześnie. W przypadku Wawrzkiewicza jeszcze wiele pojawi się ocen, albowiem życie poety nie idzie w parze z życiem jego dzieł literackich. Walter słynie z intuicji poznawczej, dlatego warto liczyć się z jego spostrzeżeniami. Mało jest dzisiaj tak szczerej i wyważonej postawy w ocenianiu innych. Taki kierunek prezentuje Andrzej Walter.

W "Gazecie Kulturalnej" bardzo ciekawe są stałe okienka znanych literatów: Józef Baran, Stefan Jurkowski, Leszek Żuliński, Maria Szyszkowska. No i niestrudzona krytyczka z miasta leżącego na szlaku piastowskich zamków, pani Anna Dominiak. Tym razem wzięła pod lupę tomik Kaliny Moskaluk, młodziutkiej Gorzowianki ( obecnie "branki" środowiska toruńskiego), nadziei małżeństwa Państwa Moskaluków i wszystkich gorzowian zainteresowanych poezją. Jest też trochę poezji różnych lotów, jest ciekawa recenzja Andrzeja Gnarowskiego książki naszego kolegi Krzysia Galasa. Bardzo ciekawy numer gazety wychodzącej w Zelowie, polecam lekturę tego pisma, nie tylko aktualnego numeru, bo Andrzej Dębkowski stale czyni wysiłki ukierunkowane na poziom artystyczny pisma. Wyrażam tym samym moje skromne uznanie.

W "Pegazie lubuskim" z przyjemnością odnotowałem jubileusz Władysława Łazuki. Poeta debiutował na łamach almanachu młodej poezji lubuskiej pt. "Moment wejścia" pod redakcją Andrzeja Waśkiewicza w 1976 r.  Z Gorzowa debiutowało wtedy więcej  poetów: Kazimierz Furman i Wincenty Zdzitowicki, oraz zapomniany dzisiaj Wojtek Sroczyński. Łazuka otrzymał medal "Gloria Artis" więc przyłączam się do gratulacji. Pismo literackie wydawane w Gorzowie skupia wokół siebie miejscowych literatów. Pod redakcją Ireneusza Schmidta robią moim zdaniem, kawał dobrej roboty nie tylko dla gorzowian. Pismo ma charakter otwarty,  dociera wszędzie tam, gdzie jest zainteresowanie życiem literackim. Zachęcam również do nowej książki Marka Lobo Wojciechowskiego, pt "Smuga cienia", wydanej przez poznańską oficynę WBPCAK Zamek. Poety, którego nie trzeba przedstawiać, należy obecnie do najciekawszych sylwetek poetyckich w kraju. Na koniec czarna karta poetyckich odejść. W marcu odszedł mój serdeczny przyjaciel, Janusz Koniusz. Byłem u Niego w listopadzie, rozmawiałem przez telefon w marcu, miałem cień nadziei na rychłe kolejne spotkanie. Niestety (naruszone czasem stemple kopalniane, nie utrzymały stropu życia, jak w Jego poezji, dało się odczuć nieuniknioną nicość), Alfred Siatecki wspomniał Janusza takim, jakim był przez ponad półwiecze, I takim odszedł i takim pozostanie w mojej i naszej pamięci. 


wtorek, 4 lipca 2017

VI Trzos króla Eryka dla Karola Graczyka




PROTOKÓŁ 

z posiedzenia Jury VI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego " O Trzos Króla Eryka" w Darłowie.
Jury w składzie:
Marta Podgórnik- przewodnIcząca
Elżbieta Tylenda - członek
Jerzy B. Zimny - członek
Arkadiusz Sip - sekretarz

po zapoznaniu się z 104 zestawami wierszy przyznało następujące nagrody:
Nagroda Główna - Karol Graczyk z Torunia -godło " betonowy gołąb"
I wyróżnienie - Magdalena Cybulska z Łodzi -godło "POLYGONUM'
II wyróżnienie - Paweł Podlipniak z Radomia -godło "czeski kosmonauta"
III wyróżnienie - Anita Katarzyna Wiśniewska z Warszawy -godło " Cystisus scoparius"

Nagroda Burmistrza Darłowa za wiersz o tematyce morskiej Krzysztof Rejmer z Warszawy -godło "Arbor inversa" tytuł wiersza: "Wyznania Humbaka”.


Ponadto wyróżniono następujące zestawy: Joanna Jakubowska z Dubieninek -godło "Ljubimyj Aktior", Artur Śliwiński z Warszawy - godło "Velvet" , Piotr Zemanek z Bielska-Białej -godło Prince Poetry", Marcin Jurzysta z Torunia -godło "DEXTER MORGAN”.
Ponadto do almanachu Jury proponuje jeszcze dwa wiersze: Lech Lament z Turku -godło “Bryza” wiersz “Latarnik" oraz Grażyna Tatarska z Pruszkowa -godło “Pan Tadzio” wiersz "Etiuda znad Bałtyku”.

Gala VI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego " O Trzos Króla Eryka” odbyła  się 27 maja w Zamku Książąt Pomorskich w Darłowie.


To już szóste wydanie konkursu poetyckiego o "Trzos króla Eryka",  i szósta odsłona dobrej poezji w Darłowie, z udziałem poetów z całego kraju.  Z końcem maja każdego roku, to urocze miasto otwiera swoje podwoje dla ludzi pióra.  Na Zamku Książąt Pomorskich tym razem w roli zwycięzcy pojawił się Karol Graczyk z Torunia w towarzystwie uroczej małżonki.  Przybył także Artur Burszta, szef Biura Literackiego,  oraz pozostali laureaci , ci którym nic nie stanęło na przeszkodzie aby dotrzeć do Darłowa. Z  różnych względów nie przybyli: Magdalena Cybulska, zdobywczyni drugiej nagrody oraz Paweł Podlipniak, trzeci w kolejności nagrodzonych.  Więc jak można się domyśleć, dla niektórych konkurs stanowi sposób na życie.  Bardzo często zdarza się, że laureat nie mógł przybyć, bo w tym samym okresie, odbiera bądź ma odebrać nagrodę w innym miejscu? Samo życie poetyckie - sposób na dodatkowy zarobek, przy okazji kolejny laur do biogramu.  Tyle wstępu do relacji.


Małżeństwo poetyckie Graczyków: Marta Kapelińska i Karol. On pochodzi z Gorzowa Wlkp, Ona z Konina. Poznali się w Toruniu i tam osiedlili, niedawno założyli rodzinę. Poetycką rodzinę? Karol pewnie będzie protestował, ponieważ uważa, że poezji nie wolno łączyć z życiem rodzinnym. Bo poezja to zainteresowanie, sposób na zagospodarowane wolnego czasu. Wreszcie możliwość podbudowania rodzinnego budżetu. Aktywność poetycka małżonków Graczyków jest imponująca, zwłaszcza ich sukcesy na terenie kraju. Karol, laureat "Lubuskiego Wawrzynu", Marta debiutująca w prestiżowej oficynie wydawniczej w Poznaniu. Tej samej, w której debiutował jeden z najlepszych obecnie poetów w województwie Zachodniopomorskim - Dominik Żyburtowicz - poeta z Koszalina, pochodzący z Drawska Pomorskiego. Związki znanych, młodych poetów są zadziwiające. Ich drogi krzyżują się na poetyckich szlakach, gdzie są takie magiczne miejsca jak Darłowo.  Dominik, Karol ,Marta, wcześniej obecny prezes oddziału słupskiego ZLP, Jerzy Fryckowski, i wielu innych znanych poetów,  gościli na zamku w Darłowie.  Pozostawili tutaj trwały swój ślad w postaci wierszy dedykowanych temu uroczemu miastu.

Konkurs darłowski ma jeszcze inny, szczególny wymiar. W Darłowie jak dotąd gościli wybitni polscy poeci, w osobach Andrzeja Sosnowskiego, Karola Maliszewskiego, Macieja Meleckiego. Jurorami byli  między innymi: Krzysztof Kuczkowski, Bogdan Zadura, Lech Jakób, czy obecnie Marta Podgórnik. Wielka poezja rozbrzmiewa na darłowskim zamku, tutaj rodzą się sympatie twórcze, zainteresowania poezją, jej szerokim spektrum. W czasie ostatniej edycji na zamku obecny był jak już wspomniałem, szef Biura Literackiego, Artur Burszta. W swoim wystąpieniu ocenił sytuację na rynku wydawnictw literackich. Zwłaszcza poezji. Od dawna wiadomo, że jest jak jest, bez szczególnych osiągnięć. Książka poetycka nie jest towarem deficytowym i nigdy nie będzie. W przeszłości z pewnymi wyjątkami, też nie była, ponieważ system dystrybucji obejmował obowiązkowo większość bibliotek w kraju.  Stąd znaczne nakłady wydawanych książek. Artur Burszta podkreślił  znaczenie dystrybucji książek, wymienił także nagrody medialne, których to znaczenie jest coraz mniejsze.  Nie mają już takiego wpływu  na preferencje czytelników.  Burszta zwrócił uwagę na zjawisko dyslokacji poezji z dużych miast do małych miejscowości. Niewątpliwie jest w tym spostrzeżeniu dużo prawdy, o czym sam się przekonałem w  ubiegłym roku, w którym to miałem dużo kontaktów z czytelnikami w małych miejscowościach. Jeśli przyjrzeć się geografii poezji pod kątem czytelnika, widać to bardzo wyraźnie, warto jeszcze dodać, że książki poetyckie kupują przede wszystkim ludzie młodzi.

Wieczorem w kafejce przy nabrzeżu portowym długo dyskutowaliśmy z  Arkadiuszem Sipem, dyrektorem Darłowskiego Ośrodka Kultury, na temat kultury na prowincji. Doszliśmy wspólnie do wniosku, że w dużym mieście można żyć bardziej prowincjonalnie aniżeli w mały miasteczku.  W Darłowie nie brakuje ambitnych imprez kulturalnych.  Cyklicznych, lecz przede wszystkim liczy się to, co się robi na co dzień.  Dla mieszkańców, którzy mają różne zainteresowania, miasto musi wyjść ku temu naprzeciw.  Do późnych godzin, do chłodnej bryzy  wiejącej od morza, trwała nasza biesiada podbudowana pysznymi lodami i piwem.  Poeci recytowali swoje wiersze, ptaki przekrzykiwały spacerowiczów.  Szkoda tylko że tym razem zabrakło w Darłowie, inicjatorki tego pięknego konkursu, Elżbiety Tylendy.  Z powodu choroby nie mogła uczestniczyć w tej szczególnej imprezie. Byliśmy z nią myślami, jak zawsze w trudnych chwilach, które ostatnio przeplatają się z momentami dobrymi. W Darłowie zwłaszcza. Bo to jest miasto, które łączy ludzi wrażliwych na piękno i naturę, niezależnie od pory roku.

Poznań, 3 lipca 2017.


         od lewejj: Karol Graczyk, Marta Kapelińska, Katarzyna Wiśniewska, Bożena Zimny


                                     z prawej strony  dyrektor DOK w Darłowie, Arkadiusz Sip



                                                                   Karol Graczyk


                                         w Darłowie zawsze jest słońce i piękne Panie


reportaż z uroczystości na Zamku w Darłowie, pióra Leszka Walkiewicza.
https://www.darlowo.pl/pl/?page=wiadomosci&wiadomosc=6721